Wil je een stap verder zetten in je onderwijsloopbaan en lesgeven in de bovenbouw van havo en vwo? Dan heb je een eerstegraads lesbevoegdheid nodig. 

In deze blog leggen we uit wat een eerstegraads docent precies doet, welke routes er zijn om deze bevoegdheid te behalen en welke doorgroeimogelijkheden dit biedt.

Wat is een eerstegraads lesbevoegdheid?

Een eerstegraads lesbevoegdheid kwalificeert je om les te geven in:

• De bovenbouw van havo en vwo (leerjaar 4, 5 en 6).

• Alle leerjaren van het voortgezet onderwijs (vmbo, havo, vwo) inclusief praktijkonderwijs en voortgezet speciaal onderwijs.

• Het middelbaar beroepsonderwijs (mbo) op alle niveaus.

• Het volwassenenonderwijs (vavo).

• In sommige gevallen het hoger beroepsonderwijs (hbo), afhankelijk van het vakgebied en de instelling.

Verschil tussen een eerstegraads en tweedegraads lesbevoegdheid

Het belangrijkste verschil is het onderwijsniveau waarin je mag lesgeven. Een tweedegraads bevoegdheid, die je behaalt via een hbo-bachelor lerarenopleiding, geeft je de bevoegdheid om les te geven in de onderbouw van havo en vwo en alle leerjaren van het vmbo en mbo.

Met een eerstegraads bevoegdheid mag je dus in meerdere onderwijssectoren lesgeven en kun je jezelf breder ontwikkelen binnen het onderwijs. Hiermee krijg je de bevoegdheid om ook in de bovenbouw van havo en vwo les te geven en in sommige gevallen op het hbo.

Een lesbevoegdheid is een officiële kwalificatie die bepaalt op welk onderwijsniveau en in welke vakken je les mag geven

Hoe haal je een eerstegraads bevoegdheid?

Er zijn verschillende routes om een eerstegraads bevoegdheid te halen. Welke het beste bij jou past, hangt af van je vooropleiding en werkervaring.

1. Educatieve wo-master (2 jaar)

Heb je een wo-bachelor in een vakgebied dat aansluit op een schoolvak? Dan kun je een educatieve wo-master volgen. Dit tweejarige traject combineert vakinhoudelijke verdieping met pedagogische en didactische scholing. Je behaalt hiermee direct je eerstegraads bevoegdheid. Houd er rekening mee dat het een voltijdstudie is, wat het combineren met werk lastiger maakt. Daarnaast is niet voor ieder vak een educatieve master beschikbaar.

2. Educatieve wo-master (1 jaar)

Als je al een relevante wo-master hebt afgerond en minimaal 120 studiepunten hebt behaald in het schoolvak, kun je via een verkort éénjarig traject je eerstegraads bevoegdheid behalen. Dit is een snelle route, vooral geschikt voor wie al veel vakinhoudelijke kennis heeft. Het programma is intensief en wordt niet voor alle vakken aangeboden.

3. Educatieve hbo-master (3 jaar, deeltijd)

Beschik je over een tweedegraads hbo-bevoegdheid en wil je doorgroeien naar de bovenbouw? Dan is de educatieve hbo-master een goede optie. Dit driejarige deeltijdtraject is vaak te combineren met een baan en biedt soms maatwerk op basis van je werkervaring. Een nadeel is dat deze route langer duurt dan de universitaire masters en niet in alle vakken wordt aangeboden.

4. Zij-instroomtraject (ca. 2 jaar)

Ben je een professional met een hbo- of wo-diploma en relevante werkervaring? Dan kun je via het zij-instroomtraject direct lesgeven en tegelijk werken aan je bevoegdheid. Je verdient vanaf de start salaris en krijgt begeleiding op maat. Vooraf doorloop je een geschiktheidsonderzoek. Het traject is intensief, omdat je werken en leren combineert.

Sommige onderwijsinstellingen bieden daarnaast maatwerktrajecten, waarmee je – afhankelijk van je ervaring en vooropleiding – sneller je bevoegdheid kunt behalen.

Wat verdient een eerstegraads docent?

Het exacte salaris van een docent hangt af van ervaring, extra taken zoals mentorschap of curriculumontwikkeling en het type school. Maar in de praktijk blijkt dat eerstegraads docenten vaak (niet altijd) vallen meestal in schaal LC of LD van de cao voortgezet onderwijs.

Dit komt doordat eerstegraads docenten vaak extra verantwoordelijkheden hebben, zoals vakontwikkeling, curriculumvernieuwing of leidinggevende taken, worden ze meestal hoger ingeschaald dan tweedegraads docenten.

Lees ook: Wat verdient een docent in het voortgezet onderwijs?

Doorgroeimogelijkheden met een eerstegraads bevoegdheid

Een eerstegraads lesbevoegdheid biedt diverse doorgroeikansen binnen en buiten het onderwijs:

Mogelijkheden binnen het onderwijs:

• Lesgeven in de bovenbouw van havo en vwo, mbo en vavo.

• Curriculumontwikkeling: bijdragen aan de vernieuwing van lesmethodes en onderwijsprogramma’s.

• Mentorschap en coaching: begeleiden van leerlingen en nieuwe collega’s.

• Leidinggevende functies: doorgroeien naar teamleider, afdelingsleider of schooldirecteur.

Buiten het onderwijs:

• Trainer of opleider binnen organisaties.

• Onderwijskundig adviseur of beleidsmaker.

• Auteur van lesmethodes en educatieve materialen.

Veel eerstegraads docenten blijven lesgeven, met name in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. Door de toenemende vraag naar ervaren eerstegraads docenten in tekortvakken blijven veel docenten langer voor de klas en maken zij minder snel de overstap naar een leidinggevende functie.

Eerstegraads docent worden: iets voor jou?

Wil je je onderwijsloopbaan naar een hoger niveau tillen en lesgeven in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs? Dan is een eerstegraads lesbevoegdheid de juiste keuze. Of je nu kiest voor een universitaire master, educatieve master of zij-instroomtraject, er zijn volop mogelijkheden voor zowel afgestudeerden als professionals.

Ben je op zoek naar een baan als eerstegraads docent? Bekijk onze vacatures en ontdek de mogelijkheden!

Met ruim 9 jaar ervaring kennen wij het onderwijs door en door. Wij begrijpen wat jij nodig hebt om met plezier en succes voor de klas te staan.